Baby Brain Development Activities In Marathi Part 2 | बाळाचा मेंदू विकसित करण्यासाठी खेळायचे खेळ भाग २

Baby Brain Development Activities In Marathi Part 2 | बाळाचा मेंदू विकसित करण्यासाठी खेळायचे खेळ

भाग २

Baby Brain Development Activities In Marathi आता तुमचे बाळ एक वर्षाचे झाले आहे, तो उभं राहायला बसायला आणि थोडं थोडं पाऊल देखील टाकायला लागला आहे. तुम्हाला माहित आहे का बाळाच्या मेंदूचा विकास पहिल्या ५ वर्षात अत्यंत झपाट्याने होत असतो. या ५ वर्षात आपण शिकवलेल्या प्रत्येक गोष्ट तो जाणीवपूर्वक शिकत असतो आणि त्याप्रमाणे त्याचा मेंदूचा विकास होत असतो. त्यामुळे जे असे म्हणतात कि सुरुवातीच्या काळात बाळाला काय कळत , त्याला फक्त खेळू न झोपू द्या. तर तास नसत तो आपल्याकडची प्रत्येक गोष्ट शिकत असतो आणि त्यानुसार त्याच्या मेंदूचा विकास घडत असतो. या काळात आपण आपल्या कृतीतुन आणि बोलून गोष्टी त्याला शिकवायच्या लगेच कोणत्याही  परिणामांची अपेक्षा न करत परंतु येत्या काही वर्षात आपण शिकवलेल्या चांगल्या गोष्टीचे चांगले परिणाम आपल्याला नक्की दिसू लागतील .
बाळाचा मेंदू विकसित करण्यासाठी खेळायचे खेळ भाग 1

13 महिन्याच्या बाळासोबत खेळावयाचे खेळ । Games To Play With 13 Month Old Baby In Marathi

फुगे तयार  करणे । Blow bubbles

साबणाचे फुगे तयार करणारे खेळणे विकत घ्या किंवा पाणी आणि डिश वॉशिंग डिटर्जंट मिसळून स्वतःचे द्रावण तयार करा. सुमारे एक भाग डिटर्जंट त्यात  दहा भाग पाणी वापरा. पाईप क्लीनर, स्ट्रॉबेरी बास्केट किंवा ब्लॉवर घेऊन . ते सोल्युशनमध्ये बुडवा आणि  त्यापासून फुगे तयार करून   हळूवारपणे कसे उडवायचे ते तुमच्या मुलाला दाखवा – आणि नंतर तो अलगद  हात लावून  फोडायला सांगा ! तुमच्या मुलाला स्वतःच फुगे उडवायला, त्यांचा पाठलाग करायला आणि फुगवायला आवडेल आणि त्यांना त्यासाठी प्रोत्साहित करा.

हे मेंदूच्या वाढीस कशी मदत करते

खेळणे हे मजेदार आहे, आणि जरी बालपण असले तरी, विकासासाठी मजा महत्वाची आहे कारण मुलांना आनंददायक क्रियांची पुनरावृत्ती करायची आहे. पुनरावृत्ती मेंदूतील तंत्रिका कनेक्शन मजबूत करते.

शाळेचे कनेक्शन

कारण आणि परिणाम समजून घेतल्याने मुलाला तर्क करण्याच्या कार्यात मदत होते.

14 महिन्याच्या बाळासोबत खेळावयाचे खेळ । Games To Play With 14 Month Old Baby In Marathi

घरातील फुटपाथ रंगवा

एक मोठा घर-पेंटिंग ब्रश आणि पाण्याची बादली वापरा. पाण्यात ब्रश बुडवा आणि फुटपाथवर चित्र काढा. ते अदृश्य होताना पहा; नंतर ते पुन्हा रंगवा. म्हणा, “बाय-बाय चित्र!” जसे ते बाष्पीभवन होते. तुमच्या मुलालाही प्रयत्न करण्यासाठी आमंत्रित करा. तुम्ही कदाचित त्याला तुमच्या “बाय-बाय चित्र” ची नक्कल करण्याचा प्रयत्न करताना ऐकू शकाल!

हे मेंदूच्या वाढीस कशी मदत करते

स्नायू क्रमाने विकसित होतात, शरीराच्या सर्वात जवळ असलेल्यांपासून सुरू होतात आणि शरीरापासून सर्वात दूर असलेल्यांकडे जातात (खांद्याचे आणि हाताचे स्नायू , बोटांच्या आणि मनगटाच्या स्नायूंच्या आधी विकसित होतात). या चित्रकला क्रियाकलाप मोठ्या स्नायू आणि संपूर्ण हात वापरतात. जसजसे तुमचे मूल अधिक कुशल होत जाईल तसतसे तुम्ही त्याच्या हाताच्या आणि मनगटाच्या स्नायूंचा व्यायाम करणाऱ्या लहान ब्रशमध्ये बदल करू शकता.

शाळेचे कनेक्शन

ही तर लेखनाची सुरुवात आहे- कागदावर नियंत्रित खुणा बनवणे… किंवा फुटपाथ!

15 महिन्याच्या बाळासोबत खेळावयाचे खेळ । Games To Play With 15 Month Old Baby In Marathi

नर्सरी गाणे गा

तुमच्या लहानपणापासूनच्या नर्सरी राइम्स आठवतात?  तुमच्या बाळाला तुमच्या गुडघ्यावर ठेवा आणि तुम्हीअंगाई किंव्हा बडबड गीत किंव्हा इंग्लिश राईम बोलत  असताना त्याला स्थिर लयीत उचला. शक्य असेल तिथे गाण्यामध्ये  मुलाचे नाव घाला . वेगवेगळ्या यमक वापरून पहा आणि जर तुमच्या बाळाला विशेषतः आवडते असे वाटत असेल, तर वारंवार करा. यामुळे झोपण्याच्या वेळेचा विधी देखील चांगला होतो.

हे मेंदूच्या वाढीस कशी मदत करते

पूर्व-मौखिक मुलांनाही यमक ऐकायला आवडतात, कारण न्यूरॉन्स जे एकत्र जोडतात ते एकमेकांना आग लावतात – दुसऱ्या शब्दांत, फक्त समान आवाज असलेले शब्द ऐकणे समान न्यूरॉन्सला उत्तेजित करते आणि त्यांच्यातील कनेक्शन मजबूत करते. यमक शब्दांमधील पॅटर्न तुमच्या मुलाला भाषेच्या आवाजातील फरक ऐकण्याची क्षमता विकसित करण्यास मदत करते. नर्सरी राइम्स देखील उत्तम शब्दसंग्रह तयार करणारे आहेत. “टफेट,” “टंबलिंग” आणि “कँडलस्टिक” सारखे शब्द तुम्हाला आणखी कुठे ऐकायला मिळतील?

शाळेचे कनेक्शन

नर्सरी राइम्स मूलभूत संकल्पना, शब्दसंग्रह आणि लयची भावना तयार करण्यात मदत करतात, हे सर्व वाचन आणि आकलनासाठी महत्त्वाचे आहे.

 

16 महिन्याच्या बाळासोबत खेळावयाचे खेळ । Games To Play With 16 Month Old Baby In Marathi

टेक्सचर बुक बनवा

विविध प्रकारचे टेक्सचर साहित्य शोधा – उदाहरणार्थ, एक पंख, फॉइल, बबल रॅप, सॅंडपेपर आणि एक कापूस बॉल. तुमच्या मुलाला नॉनटॉक्सिक पेपर ग्लू वापरून कागदाच्या चौकोनात वस्तू चिकटवायला द्या. यार्सह पृष्ठे एकत्र बांधा. आपल्या मुलासह पुस्तक “वाचा” आणि त्याला पुस्तकाची रंगीत पाने  अनुभवू द्या. टेक्सचरचे वर्णन करण्यासाठी शब्द वापरा – गुळगुळीत, खडबडीत, आणि मऊ.

हे मेंदूच्या वाढीस कशी मदत करते

मेंदू इंद्रियांद्वारे शिकतो. तुमच्या बाळाला त्याच्या स्पर्शाच्या संवेदनेद्वारे जाणवणाऱ्या गोष्टींशी  भाषा जोडून, तुम्ही मेंदूमध्ये जोडणी करण्यासाठी अनेक माध्यमांचा वापर करत आहात.

शाळेचे कनेक्शन

टेक्सचरसाठी शब्द शिकल्याने तुमच्या बाळाची वर्णनात्मक शब्दसंग्रह तयार होतो. ज्या मुलांना अधिक शब्द माहित आहेत ते अधिक सहजपणे वाचायला शिकतात.

17 महिन्याच्या बाळासोबत खेळावयाचे खेळ । Games To Play With 17 Month Old Baby In Marathi

बॉल सोबत खेळा

तुमचे बाळ तिच्या पहिल्या बॉल गेमसाठी तयार आहे. जमिनीवर बसून  तिचे पाय पसरून कसे बसायचे ते तिला दाखवा. आपल्या दरम्यान एक मऊ चेंडू रोल करा. आणि सोबत गाणी गा (“Row, Row, Row Your Boat”) बॉल रोल रोल रोल कर, बघ बॉल पुढे पागे जात आहे, आता तुझी टूर्न बॉल रोल करायची येहह !!! असे काहीसा बाळासोबात  बोलत राहा

हे मेंदूच्या वाढीस कशी मदत करते

बॉल खेळल्याने मेंदूचे क्षेत्र मोठ्या मोटर कौशल्यांसाठी समर्पित होते – हात आणि पायांचे मोठे स्नायू, ज्याचा आपण धावण्यासाठी आणि उडी मारण्यासाठी वापरतो. हे तुमच्या मुलाला टर्न-टेकिंगचा सराव देखील देते.

शाळेचे कनेक्शन

वळणे शिकणे “प्रतिरोधक कौशल्ये” विकसित करतात जसे की प्रतीक्षा कशी करावी हे जाणून घेणे. ही कौशल्ये संपूर्ण शाळेत – खेळाच्या मैदानात आणि वर्गात महत्त्वाची आहेत.

18 महिन्याच्या बाळासोबत खेळावयाचे खेळ । Games To Play With 18 Month Old Baby In Marathi

आजूबाजूच्या गोष्टी ऐकत चालायला किंव्हा फिरायला जा

आपल्या लहान मुलासह आपल्या शेजारच्या आसपास परिसर फिरा. तुम्ही ऐकत असलेल्या आवाजांबद्दल बोला – फायर इंजिन, वारा, कुत्रा भुंकणे, पक्षी गाणे. तुम्ही जे ऐकता त्याचे वर्णन करण्यासाठी बरेच भिन्न शब्द वापरा. तुमच्या मुलाला ऐकायला सांगा आणि ती काय ऐकते ते तुम्हाला सांगायला सांगा.

हे मेंदूच्या वाढीस कशी मदत करते

आतापर्यंत, तुमचे मूल सुमारे 50 शब्द बोलू शकते. हा टप्पा गाठल्यानंतर, तो भाषेच्या स्फोटाच्या उंबरठ्यावर आहे. पुढील काही महिन्यांत तो दिवसाला नऊ नवीन शब्द शिकू शकेल! तुमचे मूल आता दोन-तीन शब्दांच्या वाक्यांमध्ये शब्द एकत्र करण्यास सुरवात करेल जे टेलीग्रामसारखे दिसतात – “गुड -नाईट!” “अधिक दूध”. तुमच्या सोबत  घराबाहेर चालण्याने मेंदूच्या श्रवणविषयक भागांना बळकटी मिळते जे योजना आणि विचार करण्यासाठी भाषा आणि क्षेत्रे साठवतात.

शाळेचे कनेक्शन

शब्द काढणे शिकण्याचे तुमच्या मुलाचे पहिले अनुभव बहुतेक वेळा साध्या वर्णमाला पुस्तकांसह असतात – एक किंवा दोन शब्द आणि प्रति पृष्ठ एक चित्र. जर चित्र पक्ष्याचे असेल आणि तुमच्या मुलाला पक्षी काय आहे याची कल्पना नसेल तर काम करणे अधिक कठीण होते. तथापि, जर तुमच्या मुलाला “पक्षी” माहित असेल आणि “B” अक्षराने “buh” आवाज येतो, तर तो शब्द काय म्हणतो ते पटकन समजेल. दीर्घकाळात, सर्वात मोठी शब्दसंग्रह असलेली मुले अधिक सहजपणे वाचायला शिकतात.

19 महिन्याच्या बाळासोबत खेळावयाचे खेळ । Games To Play With 19 Month Old Baby In Marathi

स्वयंपाकघरातील भांड्यांची खेळणी करा.

तुमच्या स्वयंपाकघरात थोडा ब्रेक घ्या आणि काही वाट्या, टपरवेअर किंवा मोजण्याचे कप गोळा करा . जमिनीवर एका  जागेवर चटई ठेवा – ते तुमच्या क्रियाकलापांना “फ्रेम” करेल आणि तुमच्या बाळाचे लक्ष केंद्रित करेल. आपल्या मुलाच्या बाजूला बसा. “पाहा” म्हणा. मोठ्या ते लहान वस्तूंचे एकवार एक असे घरटे बांधण्याचे प्रात्यक्षिक दाखवा, नंतर त्यांना वेगळे करा आणि तुमच्या बाळाला प्रयत्न करण्यासाठी आमंत्रित करा. कारण ही क्रिया त्याच्या विकासाच्या टप्प्यासाठी पूर्णपणे अनुकूल आहे, तो कदाचित त्यात उडी घेईल, परंतु जर तो बराच काळ गोंधळलेला दिसत असेल तर त्याला मदत करा. आपल्या बाळाच्या प्रयत्नांसाठी त्याचे कौतुक करण्यास विसरू नका!

हे मेंदूच्या वाढीस कशी मदत करते

ही अ‍ॅक्टिव्हिटी तुमच्या मुलाला त्याच्या मेंदूच्या गणित-प्रक्रिया भागांमध्ये कनेक्शन बनविण्यात मदत करते ज्यामुळे त्याला आकार (खोली आणि रुंदी) आणि आवाज समजण्यास मदत होते. तो स्थानिक आणि समस्या सोडवण्याची कौशल्ये देखील तयार करेल.

शाळेचे कनेक्शन

तुमचे मूल गणिताच्या वर्गात असेल तेव्हा ही सर्व कौशल्ये उपयोगी पडतील.

 

20 महिन्याच्या बाळासोबत खेळावयाचे खेळ । Games To Play With 20 Month Old Baby In Marathi

ढगांचे निरीक्षण करा

एखादे उबदार दिवशी, अंगणात किंवा उद्यानात एक चटई टाका . आपल्या पाठीवर झोपा आणि ढग पुढे सरकताना  पहा. आपण ढगांमध्ये दिसत असलेल्या वेगवेगळ्या आकारांचे वर्णन करा – एक मेंढी? पक्षी?

हे मेंदूच्या वाढीस कशी मदत करते

नवीन शिकण्याची प्रक्रिया करण्यासाठी मेंदूला डाउनटाइम आवश्यक आहे. निष्क्रिय वेळ मेंदूला वायर अप करण्यास अनुमती देते.

शाळेचे कनेक्शन

फक्त तथ्य लक्षात ठेवणे पुरेसे नाही. सर्जनशीलता म्हणजे मेंदूच्या स्मृतीमध्ये जे आहे ते वापरणे आणि डाउनटाइम मेंदूला सर्जनशील होण्यासाठी तयार करते.

 

21 महिन्याच्या बाळासोबत खेळावयाचे खेळ । Games To Play With 21 Month Old Baby In Marathi

पाण्यासोबत खेळ

पाऊस पडल्यानंतर, बाहेर जा आणि खेळा. जेव्हा तुम्ही डब्यात उडी मारता तेव्हा पाणी कसे उडते  ते तुमच्या मुलाला दाखवा. कागदी बोटी, पाइन शंकू किंवा पाने फ्लोट करा – आणि खडक तरंगण्याचा प्रयत्न करा. प्रत्येक प्रकरणात काय होते याबद्दल आपल्या मुलाशी बोला.

हे मेंदूच्या वाढीस कशी मदत करते

तुमच्या मुलाला कारण आणि परिणामाची संकल्पना समजू लागली आहे. तुम्ही डबक्यात उडी मारता, पाणी तुंबते. काही गोष्टी बुडतात, काही तरंगतात. तुमचे मूल या कल्पनांची अनेकदा चाचणी घेईल आणि प्रत्येक वेळी तेच परिणाम पाहिल्याने मेंदूमध्ये संबंध निर्माण होतात.

शाळेचे कनेक्शन

कारण आणि परिणाम समजून घेतल्याने तुमच्या मुलास गणित आणि विज्ञानात विशेषत: उपयुक्त असलेल्या तर्कशुद्ध कामांमध्ये मदत होईल.

 

22 महिन्याच्या बाळासोबत खेळावयाचे खेळ । Games To Play With 22 Month Old Baby In Marathi

 

पकडापकडी खेळ 

लपंडाव  लक्षात ठेवा? तुमच्या मुलाला स्पर्श करा आणि म्हणा, “पकडलं, आता तू मला पकड !” तुमचा पाठलाग कसा करायचा ते तिला दाखवा. जेव्हा ती तुम्हाला स्पर्श करते तेव्हा भूमिका उलट करा आणि तिचा पाठलाग करा. जर तुमच्या चिमुकलीला नियम पूर्णपणे समजले नाहीत, आणि विनाकारण गेम वळवला आणि उलट केला तर आश्चर्यचकित होऊ नका! लक्षात ठेवा, हे जिंकण्याबद्दल नाही!

हे मेंदूच्या वाढीस कशी मदत करते

पकडापकडी हा निव्वळ मजेदार खेळ आहे – हा एक पुनरावृत्ती आणि उलट करण्याचा एक खेळ आहे जो तुमच्या बाळाच्या मेंदूतील मज्जासंस्थेला बळकट करतो आणि वळण घेण्यासारखे नियम शिकवतो.

शाळेचे कनेक्शन

नियमांसह खेळ समजून घेण्याची ही सुरुवात आहे, आयुष्यभर वापरलेले कौशल्य.

 

23 महिन्याच्या बाळासोबत खेळावयाचे खेळ । Games To Play With 23 Month Old Baby In Marathi

घरात एक तंबू करून खेळ 

घरात तंबू तयार करण्यासाठी कार्ड टेबलवर किंवा मागे-मागे दोन खुर्च्यांवर एक मोठी ब्लँकेट किंवा चादर ठेवा. तुमच्या मुलाला आतमध्ये खेळणी आणि पुस्तके घेण्यास आमंत्रित करा. तुम्ही प्रवेश करू शकता का ते विचारा. तंबूत सहली सारखे  जेवण घ्या.

हे मेंदूच्या वाढीस कशी मदत करते

तुमच्या मुलाला सुरक्षित, मजेदार वातावरणात सुरक्षित वाटते जे ती प्रियजनांसोबत शेअर करू शकते. सुरक्षिततेची भावना तिच्या क्षमता आणि आत्मविश्वासाची भावना निर्माण करते.

शाळेचे कनेक्शन

सुरक्षित मेंदू जगण्याऐवजी शिकण्यावर ऊर्जा खर्च करण्यास मोकळा असतो. काळजीत असलेल्या मुलांची स्मरणशक्ती कमी असते. सुरक्षित मुले चांगले शिकतात.

 

24 महिन्याच्या बाळासोबत खेळावयाचे खेळ । Games To Play With 24 Month Old Baby In Marathi

पर्यावरण ओळख  

लहान मुलांना वाचता येत नसले तरी ते त्यांचे आवडते अन्नधान्य ओळखण्यास नक्कीच शिकू शकतात आणि त्यांची आवडती गाणी  निवडू शकतात – केवळ लोगो आणि शब्दांचा रंग आणि आकार कसा दिसतो यावर आधारित. त्यामुळे तुम्ही बाहेर असताना आणि तुमच्या चिमुकल्यासह जवळपास असताना, तुम्हाला दिसणारी चिन्हे “वाचून” एक गेम बनवा. STOP, McDonald’s किंवा railroad-crossing ची चिन्हे तसेच ज्यूस बॉक्स, पट्टी, तृणधान्याच्या पेटीवरील लेबले दाखवा… पर्यावरणीय चिन्हाचा  अंत नाही. तुमच्‍या मुलाला लोगो ओळखण्‍यासाठी किंवा फूड लेबलचे नाव सांगण्‍यास प्रोत्‍साहित करा. तिला वाचण्यास सक्षम होण्यापासून एक किक मिळेल आणि काम चालवणे तुम्हा दोघांसाठी अधिक मनोरंजक असेल.

हे मेंदूच्या वाढीस कशी मदत करते

या प्रकारचे “वाचन” तुमच्या लहान मुलाच्या मेंदूला चिन्ह आणि ते दर्शविणारी गोष्ट यांच्यात दुवा तयार करण्यास शिकवते.

शाळेचे कनेक्शन

एखादे चिन्ह एखाद्या वस्तूचे प्रतिनिधित्व करते हे समजून घेणे हे एक महत्त्वपूर्ण पूर्व-वाचन कौशल्य आहे.
8 Brain Development Activities To Boost Your Baby’s Brain Power