4 Months Old Baby Milestone In Marathi | 4 महिन्यांच्या बाळाचे विकासाचे टप्पे आणि काळजी

4 Months Old Baby Milestone In Marathi | 4 महिन्यांच्या बाळाचे विकासाचे टप्पे आणि काळजी

4 Months Old Baby Milestone In Marathi आतापर्यंतचे  काही महिने चांगले गेले आहेत आणि सर्व काही फक्त चांगलेच होत आहे. तरी देखील बाळाची होत असलेली वाढ ही आश्चर्यकारक असते. प्रत्येक महिन्यानंतर किंवा गेलेल्या दिवसानंतर हे बाळ अत्यंत वेगाने पुढे जात असते.

पहिल्या चार महिन्यांच्या काळात तुमचे बाळ हे हलण्यापासून ते रांगत जाण्यापर्यंत प्रवास करते. याच काळात ते त्यांच्या सभोवताली असलेल्या वातावरणाशी अधिकाधिक जुळून घेत असते. आता बाळ जवळपास त्याच्या पालकांना ओळखण्यासाठी आणि आवाज ओळखण्यासाठी सक्षम होत असते. जेव्हा तुम्हाला असे जाणवते ना की तुमचे आपत्य तुमच्याकडे एकटक बघते आहे किंवा तुमच्या जोडीदाराकडे बघत आहे तेव्हा तुमचे पालकत्व सुरू झालेले असते. कदाचित ही गोष्ट तुमच्या पालकत्वाची उत्तुंग परिसीमा असते. (4 months baby milestones in marathi, 4 month baby growth chart in marathi, 4 month baby development in marathi, 4 month baby activities in marathi, baby brain development activity in marathi, 4 month baby care in marathi, 4 month baby toys in marathi, 4 mahinyachya balachi kalagi, 4 mahinyachya balacha vikas, )

 

4 महिन्यांच्या बाळाचे माईलस्टोन चार्ट – 4 Months Old baby Milestones Chart In Marathi

वाढीच्या बाबतीत 4 महिन्याच्या बाळामध्ये अनेक गोष्टी घडत असतात. 4 महिन्यांच्या बाळाच्या वाढीत काही पुढे घडणारे आणि घडून गेलेले टप्पे पुढील प्रमाणे,

गाठलेले टप्पे – (Achieved Milestones)

  1. ते त्याच्या जवळच्या गोष्टींना डोळ्यानी फॉलो करतात .
  2. वेगवेगळ्या भावनांच्या अनुसार बाळ भाव दाखविते जसे की जोरात हसणे किंवा रडणे. तुम्ही दूर गेलात तर बाळ रडायला लागून नाराजी दाखवितात.
  3. बाळ आधार घेऊन बसण्यास सक्षम असते. डोके जरासे मागे  टेकलेले आणि स्थिर असते.
  4. स्वतः वस्तू पर्यंत पोहोचते. दोन्ही हातानी वस्तूंना पकडते आणि त्यांना तोंडाजवळ आणते.
  5. नवीन चेहरे किंवा काही वस्तू असेल तर ती बारकाईने बघणे.
  6. वेगवेगळे आवाज आणि शब्द ओळखतो.
  7. पोटावर ठेवले असता थोडीशी हालचाल होते.
  8. उभे धरले असताना पायांनी खाली ढकलण्याचा प्रयत्न करते किंव्हा पाऊल टाकण्याचा प्रयत्न करतो

पुढे घडणारे टप्पे – Emerging Milestones

  1.  हलणाऱ्या वस्तू सोबत डोळे फिरवू शकते.
  2. वेगवेगळ्या भावनुसार वेगवेगळे हावभाव दर्शविणे.
  3. बाळ थोड्या काळासाठी आधाराशिवाय बसू शकते.
  4. खेळणे आणि रांगणे यात हात बदलू शकते. म्हणजे एका हातात खेळणी पकडलेली असेल तर दुसऱ्या हाताने रांगणे किंवा एका हातातून खेळणी दुसऱ्या हातात घेणे.
  5. वेगवेगळे चेहरे किंवा वस्तू दाखविल्यानंतर बाळ अधिक उत्सुक होते आणि ती उत्सुकता दिसते. अन्न पाहून देखील बाळाला आनंद होतो.
  6. स्वताच्या नावाला ओळखून त्याला प्रतिसाद देते.
  7. पोटावर ठेवलेले असताना रांगण्याचा प्रयत्न होतो.

 

विकासाचे टप्पे जे 4 महिन्यांच्या बाळात बघितले जाऊ शकतात । Types of Developmental Milestones In Marathi 

दररोज बाळासोबत कसे वागावे किंव्हा बाळ कसा वागेल या चा अंदाज आपल्याला नसतो . म्हणून बाळाची वाढ आणि विकास हा योग्य होतो आहे की नाही हे जाणून घेणे कदाचित कठीण झालेले असते.

बाळ नक्की इतके का रडत असेल? त्याला पुढील काळात नक्की त्याचे डोके आधाराशिवाय धरू शकेल का? ते स्थिर राहील का?

आहार कसा असावा पासून ते संज्ञात्मक आणि भावनिक विकासापर्यंत तुमचे बाळ 4 महिन्यांचे होईपर्यंत कोणकोणते विकासात्मक टप्पे गाठेल हे आज जाणून घेऊयात. तुम्हाला या बाबतीत काय गोष्टी माहिती असाव्यात या इथे नमूद करतो आहोत.

संज्ञात्मक (Cognitive Development of ४ month baby In Marathi )

तुमचे बाळ हे खऱ्या आयुष्यात असणाऱ्या जगासोबत संबंध प्रस्थापित करते. त्याला वस्तू, चेहरे आणि भावना यांमध्ये फरक करणे आता शक्य होते. खाली दिलेले तुमच्या बाळाच्या संज्ञात्मक विकासाचे टप्पे आहेत.

  • वेगवेगळ्या आवाजात रडणे
    जर तुमचे बाळ डायपर  मध्ये घान करत असेल आणि दुःखी असेल किंवा एखाद्या व्यक्तीची त्याला आठवण येत असेल म्हणजे त्याची वाट बघत असेल तर या प्रत्येक काळात त्याच्या भावना या वेगवेगळ्या प्रकारे रडण्याच्या  आवाजाने ते सांगत असते. कुठेही तुम्हाला रडणे एक सारखे दिसणार नाही. त्यामुळे त्याला कोणत्या गोष्टीने ट्रिगर होत आहे यावरून रडण्याचे आवाज तुम्ही अनुभवू शकता.
  • प्रतिक्रिया आणि प्रतिसाद –
    जेव्हा तुम्ही तुमच्या बाळाला फिडींग करण्यासाठी स्थितीत आणतात तेव्हा तो त्याचे तोंड उघडतो. त्याप्रमाणेच जेव्हा तुम्ही त्याला एखादी खेळणी दाखवतात तेव्हा त्याला समजेल की ही वेळ खेळायची आहे. त्यासाठी तो हसून समर्थन करेल. बाळ या सर्व संकेतांसाठी उत्स्फूर्तपणे प्रतिक्रिया देते त्याप्रमाणेच एखादी नापसंद असलेली गोष्ट असेल तर त्यापासून दूर देखील राहते. लहान मूल प्रत्येक वेळी वेगवेगळी प्रतिक्रिया देत राहील. जेव्हा कधी तुम्ही त्याला मिठी माराल किंवा इतर प्रकारे प्रेम दर्शावाल तेव्हा ते देखील त्याला प्रतिसाद आणि प्रतिक्रिया देते.
  • स्मरणशक्ती मध्ये सुधार –
    तुमच्या बाळाला त्याला आवडत असलेली खेळणी, लोक, आनंदाचे क्षण आणि वस्तू सहज आठवतात. तुम्ही बाळाच्या समोर जर खेळण्याच्या संग्रह दिला तर त्यापैकी त्याच्या आवडीच्या खेळनिकडे ते लवकर जाईल. हीच गोष्ट लोकांच्या बाबतीत देखील खरी आहे, आवडीच्या लोकांच्या जवळ बाळ जाते आणि नापसंत असलेल्या लोकांच्या पासून दूर जाईल किंवा रडून नकार दर्शवित असते.
  • दुःख दाखविणे –
    तुमचे बाळ चेहऱ्यावरील हावभाव आणि त्यानुसार दुःख झाले आहेत हे दाखवू शकते. कधी कधी तर लहान बाळ सहानुभूती देखील दाखविता ही गोष्ट अजबच असते.
    Fetal development week by week

 

शारीरिक – Physical Development Of 4 months old baby In Marathi 

4 महिन्यांच्या बाळात नोंदविले गेलेले हे काही शारीरिक टप्पे आहेत.,

  • वस्तूपर्यंत पोहोचणे आणि त्यांना तोंड लावणे-
    तुमचे बाळ पाठीवर म्हणजेच सुपिन पोझिशन मध्ये झोपलेले असताना देखील ते समोर असलेल्या वस्तुंपर्यंत पोहोचू शकेल. कधी कधी ते वस्तूंना तोंडात घालते किंवा कापड असेल तर त्याला चोखण्याचा प्रयत्न देखील करते. कधी कधी बाळ आनंदान गुद्गुद दर्शविते.
  • रोलिंग ओव्हर – पलटी होणे –
    रांगणे शिकण्या आधी बाळ पलटी कसे होता येईल हे शिकते. एखादी गोष्ट बघण्यासाठी बाळ डोके आणि खांदे पुढे करते किंवा मागे वळून देखील बघते. पाय वापरून बाळ पुढे देखील सरकत जाते.
Physical Development Of ४ months old baby In Marathi 
Physical Development Of ४ months old baby In Marathi

 

  • बसणे आणि उभे राहणे –
    लहान मूल काही प्रमाणत थोड्यावेळ कोणत्याही आधराविना बसू शकते. कदाचित तुमचा थोडासा आधार असेल तर ते स्वताच्या पायावर काही काळ उभे राहण्यास सक्षम पणे उभे राहू शकते.
  • डोके हलविते –
    बाळाच्या मानेला आणि डोक्याला सुरुवातीच्या काळात आधाराची गरज असते. सुरुवातीच्या काळात डोके देखील बाळ फिरवू शकत नाही. आताच्या घडीला बाळ डोके वेगवेगळ्या दिशेने फिरवण्यासाठी सुरुवात करते. त्यामध्ये बाळ एखाद्या व्यक्तीकडे टक लावून देखील बघत असते.

 

झोपण्याची पद्धत । Sleep Pattern of 4 months Baby In Marathi 

झोपण्याच्या पद्धतीविषयी देखील काही टप्पे आहेत त्याविषयी देखील तुम्हाला माहिती असणे गरजेचे आहे,

  • झोपेचे एक नियमित वेळापत्रक तयार होणे –
    तुमच्या बाळाचे घड्याळ हे आता सुरू व्हायला सुरुवात झालेली असते. त्यामुळे बाळ नियमित वेळेवर झोपताना दिसेल. बाळाची झोप ही साधारणतः 12 ते 14 तासांची असेल आणि त्यात 2 ते 3 वेळा दिवसातून डूलकी देखील घेत असेल.
  • आहार (दूध ) देण्याची वेळ कमी होणे –
    तुमच्या बाळाला आहार न देता पूर्णपणे एक रात्र म्हणजे 8 तासांचा काळ ते राहू शकते. रात्रीच्या सरासरी 1 ते 3 वेळा जागून किंवा झोपेत असताना देखील आहरची त्याने मागणी करणे सामान्य आहे.
  • लांब डुलकी –
    आदर्शपणे एखादे 4 महिन्यांचे मूल हे एक ते दोन तास झोपते. एक चांगल्या प्रकारे झोप होण्यासाठी त्याला एका निवांत आणि शांत ठिकाणी झोप मिळेल याची खात्री करा.
Sleep Pattern of ४ months Baby In Marathi 
Sleep Pattern of ४ months Baby In Marathi

सामाजिक आणि भावनिक – Social and Emotional Development Of 4 Months baby 

4 महिन्यांचा बाळात देखील खालील सामजिक आणि भावनिक टप्पे असतात त्याविषयी,

  • प्रतिक्रिया आणि प्रतिसाद –
    बाळ या काळात वेगवेगळ्या संकेताना आणि भावनांना प्रतिक्रिया आणि प्रतिसाद देते. उदाहरण म्हणजे जर तुम्ही त्याच्याकडे बघून स्मितहास्य केले किंवा आनंदाचा वर्षाव केला तर त्यावर बाळ आनंदाने प्रतिसाद देईल. कमीत कमी त्या स्मितहास्य ची बाळ कदर तरी करेल. कदाचित बाळ याचीच पुन्हा वाट बघत असेल. जेव्हा तुम्ही बाळाच्या पोटाला गुदगुल्या करत असतात तेव्हा देखील ते प्रतिक्रिया देतील.
  • सेल्फ सुथिंग –
    अंगठा चोखणे हे या काळातील बाळाचे आत्म शांतीचे लक्षण आहे.
  • उत्साह –
    हा काळ म्हणजे बाळाच्या आयुष्यातील आनंदी आणि अनोळखी व्यक्ती असेल तरी त्याची चिंता करण्याचे नसते..हे वय मनोरंजन करण्याचे असते. बाळ मोठ्याने हसते आणि प्रत्येक समोर येणाऱ्या व्यक्तीला ते या काळात आपोआप मोहिनी घालत असते.
  • सामाजिक संवाद –
    तुमचा लहान मुलगा हा त्याच्यच वयाच्या लहान असलेल्या मुलांना भेटण्यासाठी कायम उत्सुक असेल. ते त्यांच्यामध्ये एकमेकांशी संवाद देखील करतात.

 

डॉक्टरांचा सल्ला कधी घ्यावा?

डॉक्टरांचा सल्ला तेव्हाच घ्यावा जेव्हा –

  • तुमचे बाळ जर अचानक पने बडबड करणे थांबवत असेल किंवा पुढे जात नसेल
  • जेव्हा इतर कोणी लोक त्याच्याकडे जातात आणि ते त्यावर प्रतिक्रिया देत नाहीत.
  • भावनिक संकेत असतील तर त्यांना प्रतिसाद मिळत नाही.
  • खेळणी पकडण्यासाठी किंवा खेळण्यात काही रस दाखवीत नाही.

 

तुमच्या 4 महिन्यांच्या मुलाला प्रमुख टप्पे गाठण्यात मदत करण्याचे मार्ग । Ways to Help Your Four Month-old Achieve the Major Milestones

तुमच्या 4 महिन्यांच्या वयात महत्वाचे काही टप्पे गाठण्यासाठी मदत करण्याचे काही मार्ग खाली देतो आहोत,

  • त्याला टेलिव्हिजन पासून दूर ठेवा. तुम्हाला त्याच्या मेंदूला जास्त उत्तेजना द्यायची नाहीये त्यामुळे त्याचा स्क्रीन टाईम देऊ नका. त्याला जर व्यस्थ  ठेवायचे असेल तर आवाज आणि संगीत यांचा वापर करा.
  • कारण आणि परिणाम या गोष्टी समजण्यासाठी त्याला वेगवेगळ्या खेळणी द्या. या काळात मुलांना चुरागळा असलेला कागद आणि सेलोपेन  या गोष्टी महत्वाच्या ठरतात.
  • रोग आणि आजार यापासून दूर ठेवण्यासाठी त्याला वेळेवर लसीकरण करत जा. Baby vaccination chart 2023 In Marathi
  • आपले घर स्वच्छ ठेवा. ते पूर्णपणे देखील स्वच्छ करू नका कारण धूळ आणि काजळी सारख्या संपर्कामुळे त्याची प्रतिकार शक्ती वाढण्यास मदत होईल.
  • त्याची खेळणी आणि चादर ही सतत साफ करत जा. कारण बाळ या गोष्टी सतत तोंडात घेण्याचा प्रयत्न करत असतात. त्यामुळे ज्या गोष्टी त्याच्या हाताला जवळ आहेत त्या सर्व साफ ठेवा.
  • तुमचे घर व्यवस्थित ठेवा आणि काही वस्तू त्याच्या पोहोचे पासून दूर ठेवा. ज्या गोष्टी टेबल वर आहेत आणि पडू शकतात त्यांना जरा व्यवस्थित ठेवा.
  • त्याच्या भोवती जागा असू द्या जेणेकरून त्याच्या पायांचा आणि मांड्यांचा व्यायाम होईल. त्याला रांगण्याच्या सवय देखील होईल.

 

बस इतकेच! एक उत्कृष्ठ पालक होण्यासाठी कोणताही जादूचा घटक नाही. फक्त तुमच्या बाळाला काळजीपूर्वक पाहा आणि त्याचे संकेत, प्रतिसाद व प्रतिक्रिया यांच्याकडे लक्ष द्या. बाळाला खायला द्या आणि त्याला वेळेवर झोपी लावा. त्याची दिनचर्या या काळात महत्वाची असेल. बाळ झोप नियमित घेईल आणि त्याचा कार्याचा वेग वाढेल.

3 महिने बाळाच्या विकासाचे टप्पे

पालकत्व हा एक मराठी ब्लॉग असून यामध्ये मी माझ्या pregnancy पासून ते आत्तापर्यंतचा प्रवास शेअर केला आहे. माझे नाव सुजिता म्हात्रे(Sujita Mhatre) आहे आणि मी नवी मुंबई मध्ये राहते. मी C. K.T. कॉलेग मधून MBA (Master of Business Administration) केले आहे. मला सान्वी नावाची ३ वर्षाची मुलगी आहे. या ब्लॉग मध्ये तिला वाढवताना मला आलेला गोड अनुभव मी तुम्हाला सांगणार आहे.

Leave a Comment