Baby Feet-Developmental Stages In Marathi | बाळाचे पाय-विकासाचे टप्पे, पायाच्या समस्या आणि काळजी
Baby Feet-Developmental Stages, Foot Problems and Care In Marathi
Baby Feet-Developmental Stages In Marathi तुमच्या बाळाच्या गुबगुबीत, गोंडस लहान पायांना तुम्हाला पुन्हा पाहण्याची आवश्यकता असू शकते. ते तुमच्या स्वतःसारखे दिसतात का? बाहेरून, नवजात आणि लहान मुलांचे पाय हे प्रौढांच्या पायांच्या सूक्ष्म प्रती असतात, परंतु त्याचे स्वरूप फसवे नसावे. तुमच्या मुलाचे पाय बहुधा त्यांच्या स्वतःच्या विकासाच्या प्रक्रियेतून जात आहेत कि नाही हे त्यांच्या वयानुसार वेळोवेळी परीक्षण करणे गरजेचे आहे.
(when baby start walking in marathi , baby feet development in marathi , baby feet care in marathi , monthwise baby feet development in marathi , baby feet malish in marathi )
जरी ते तुमच्यासारखे दिसत असले तरी ते भौतिकदृष्ट्या वेगळे आणि संरचनात्मकदृष्ट्या भिन्न आहेत. बाळाचे पाय वेगवेगळ्या अवस्थेत विकसित होतात कारण त्यांना हालचाल करण्याचे नवीन मार्ग सापडतात, हळूहळू वळवळण्यापासून आणि शेवटी कोणत्याही मदतीशिवाय चालणे.
बाळाचे पाय – विकास आणि टप्पे । Baby Feet – Development and Milestones In Marathi
बाळाच्या पायाच्या विकासाचे तीन प्राथमिक टप्पे असतात. यात समाविष्ट –
1. प्री-वॉकर आणि क्रॉलर्स ( Pre-Walkers and Crawlers )
ज्या मुलांनी उभे राहण्यात किंवा चालण्यात स्वारस्य दाखवले नाही ते प्री-वॉकर किंवा क्रॉलर गटात येतात. पहिल्या 6 ते 10 महिन्यांत अनेक महान घडामोडी घडतात कारण नवजात मुलाच्या पायाची रचना आकार घेऊ लागते.तुमच्या बाळाचे पाय तीन आकारात वाढण्याची अपेक्षा असते आणि नंतर त्यांच्या प्रौढ पायाच्या लांबीच्या फक्त अर्ध्या लांबीचा पाय त्यांच्या पहिल्या वाढदिवसापर्यंत विकसित होतो.
नवजात मुले त्यांच्या पायात शून्य हाडे घेऊन जगात प्रवेश करतात आणि त्या जागी स्पंजयुक्त कूर्चा (cartilage) असतो जो हळूहळू 26 हाडांमध्ये आणि 33 सांध्यामध्ये रूपांतरित होतो ज्यामध्ये शेवटी प्रौढ पाय तयार होतो . वयाच्या 18 व्या वर्षापर्यंत ही प्रक्रिया पूर्ण होत नाही परंतु या सुरुवातीच्या पहिल्या महिन्यांत बाळाचे पाय अत्यंत नाजूक असतात.
योग्य काळजी न घेतल्यास बाळाचे पाय काही विकासात्मक विकृती टिकवून ठेवू शकतात. लक्षात ठेवा की लहान मुलांच्या पायाची काळजी घेताना, अयोग्य शूज आणि मोजे पायावर ताण आणि दबाव आणू शकतात. हे अखेरीस वाढीस अडथळा आणू शकते आणि समस्या निर्माण करू शकते ज्या वर्षानुवर्षे टिकून राहू शकतात. तुमच्या बाळाच्या पायाचा आकार तपासणे आणि शक्य तितक्या वेळा त्यांचे पादत्राणे बदलणे केव्हाही चांगले. जेव्हा शूज आवश्यक असतात, तेव्हा तुम्ही मऊ मौजे किंव्हा शूज निवडू शकता जेणेकरून त्यांची लहान बोटे ताणू शकतील आणि त्यामुळे मजबूत होतील.
2. पाऊल टाकणे
नवशिक्या चालणाऱ्यांसाठी हे पर्यायी नाव cruiser आहे कारण क्रूझर्स स्वतःच्या दोन पायावर जग शोधू शकतात. कुठेतरी 8 आणि 10 महिन्यांमधील टप्पे, बाळ स्वतःच्या पायावर उभे राहण्याचा प्रयत्न करेल. ते सोफ्यापासून ते तुमच्या पायापर्यंत आणि कुटुंबातील इतरांचा स्वतःला आधार देण्यासाठी वापरतील परंतु यात वाटेत काही अडथळे येऊ शकतात.
उभे राहणे आणि पाऊल टाकणे या सर्वांसाठी खूप विकासात्मक कामांची आवश्यकता आहे. मुलाकडून त्यांच्या strength वाढवणे देखील आवश्यक आहे कारण ते स्नायू मजबूत करतात आणि टोन देखील करतात. त्यांचे मऊ कूर्चा (cartilage) घट्ट झाले असते आणि त्यांचे वजन टिकवून ठेवण्यासाठी पुरेसे मजबूत झाले असते. तुमच्या लक्षात येईल की त्यांच्या लहान पायांमध्ये अजूनही कमान नाही म्हणजे तळव्यांना तो आतील खोलगट वळण नाही परंतु हि सामान्य गोष्ट आहे . मुले 7 वर्षांची होईपर्यंत या कमानाची कोणतीही चिन्हे दर्शवत नाहीत.
चालण्याच्या या सुरुवातीच्या दिवसांमध्ये बाळाच्या पायांची खूप प्रगती होते कारण त्यांची खूप भावनिक वाढही होते. तुम्ही त्यांच्या यशाचा आनंद घ्यावा आणि जर ते पडले तर त्यांना शांत करा पण त्यांना पडण्यापासून रोखू नका. पडणे हा त्यांच्या प्रगती स्वीकार करण्याचा एक मार्ग आहे. प्रत्येक वेळी जेव्हा ते उठतात तेव्हा ते केवळ शारीरिकच नव्हे तर भावनिक दृष्टिकोनातूनही कठोर होतात.
3. चालणे आणि लहान मुले
तुमचे बाळ या टप्प्यावर मोठी प्रगती करते. शरीरातील अस्थी आणि स्नायू नवीन आव्हाने स्वीकारू लागल्याने हाडे आणि सांधे एकमेकांशी जुळत राहतात आणि मजबूत तयार होतात. 9 ते 17 महिने वयोगटात कधीही ही मुले त्यांची पहिली पावले उचलतात. हे तुम्हाला लांब पल्ला वाटत असेल ,परंतु बाळ प्रत्यक्षात 10 ते 12 महिन्यात चालू शकतात परंतु काहींना जास्त वेळ लागू शकतो. त्यांचे पाय वेगवेगळ्या गतीने विकसित होतात आणि अनेक बाळ त्यांच्या वेळेनुसार चालतात.
तुमचे मूल अशा स्थिती दाखवू शकते ज्यामध्ये पायाची बोटे आत-बाहेर घेणे आणि पायात हाताची बोट घालणे, पाय ताठणें , आणि धनुष्य बाण आकार करणे यात त्यांच्या पायांचा समावेश असू शकतो आणि हे प्रौढांसाठी असामान्य वाटू शकते , परंतु ते लहान मुलांसाठी आणि चालणाऱ्यांमध्ये पूर्णपणे चांगले आणि सामान्य असतात. ते बहुतेकदा बाळाने गर्भाशयात घालवलेल्या नऊ महिन्यांचे परिणाम असतात, ज्यामुळे या विशिष्ट स्नायूंना वेगवेगळ्या स्थितीत आकृत केले जाते. चालणे त्या स्नायूंना वाकवणे आणि वाढविण्यात मदत करू शकते आणि अखेरीस त्यांची संपूर्ण गती पुनर्संचयित करेल.
बाळ त्यांचे पाय केंव्हा पासून पकडू शकतात ? When Do Babies Find Their Feet In Marathi ?
जर तुम्ही विचार करत असाल की लहान मुले त्यांचे पाय केव्हा पकडू लागतात, तर ते 4 महिन्यांपासून सुरु होते आणि 8 महिन्यांपर्यंत त्यांचे पाय सहज पकडू शकतात . लहान मुलांना त्यांचे पाय दिसण्याआधीच त्यांचे पाय जाणवतात. जर त्यांना ते वाटत असेल तर ते त्यांना खाण्याचा प्रयत्न करतात आणि हा एक चांगला विकास आणि मनोरंजनाचा स्रोत आहे. पायाचे बोट चाखणे बाळासाठी सुखदायक असू शकते. जरी त्यांनी ते केले नाही तरीही काळजी करू नका, कारण ते सर्वच करत नाहीत.
तुमच्या बाळाचे हातही समन्वित नसतात परंतु ते त्यांच्या सभोवतालच्या विविध वस्तूंबद्दल अधिक जाणून घेऊ लागतात. त्यांना जे काही आढळते ते ते शोधण्याचा प्रयत्न करतील आणि या वस्तू त्यांच्या तोंडात टाकतील, म्हणूनच बहुतेक बाळांना त्यांचे पाय सापडल्यानंतर त्यांचे पाय चघळतात. तुमच्या बाळाचे पाय हातात येणे ही काळजीची बाब नसावी, परंतु त्यापूर्वी त्यांचे पाय स्वच्छ असल्याची खात्री करा.
बाळाच्या पायांच्या सामान्य समस्या आणि उपाय । Common Baby Feet Problems and Solutions In Marathi
सामान्य बाळाच्या समस्या ज्यात लहान मुलांमध्ये असामान्य पाय यांचा समावेश होतो. खुरटे पाऊल
1. खुरटे पाऊल / क्लबफूट / Clubfoot
क्लबफूटमध्ये विकृतींचा समावेश असतो ज्यामुळे तुमच्या नवजात मुलाचे पाय वाकडे , आतील बाजूस वाळलेले किंवा खाली वळलेले दिसू शकतात. ज्या बाळांना क्लबफूट आहे त्यांना दोन्ही पायांमध्ये ही स्थिती असते आणि प्रत्येक 4 पैकी 1 बाळांना ही स्थिती असते. मुलींपेक्षा मुलांमध्ये ही स्थिती जवळजवळ दुप्पट दिसून येते.
काय करता येईल? Solution For Clubfoot Baby In Marathi
क्लबफूटमुळे बाळामध्ये सामान्यतः वेदना होत नाही, परंतु ते त्यांच्या चालण्याच्या क्षमतेसह दीर्घकालीन इतर समस्या उद्भवू शकतात . स्ट्रेचिंग एक्सरसाइज, शस्त्रक्रिया किंवा कास्ट्सद्वारे त्यावर योग्य उपचार केल्यास, बालपणाच्या सुरुवातीच्या अवस्थेतच विकृती दुरुस्त केली जाऊ शकते.
2. Metatarsus Adductus मेटाटारसस ऍडक्टस
ही पायाची एक सामान्य जन्मजात स्थिती आहे जी सर्व नवजात मुलांपैकी 1% ते 2% मध्ये दिसून येते. हे सामान्यत: बाळाचे पुढचे पाय आणि बोटे आतील बाजूस निदर्शनास आल्यावर आढळतात, ज्यामुळे त्यांना सरळ करणे कठीण होते. बाळाच्या तळव्याचे स्वरूप काहीसे बीनच्या आकारासारखे दिसते.
काय करता येईल?
सामान्यतः, सौम्य प्रकरणात ते स्वतःहून आपोआप काळाने सरळ होतात परंतु अधिक गंभीर प्रकरणांमध्ये स्प्लिंट, कास्ट आणि अगदी सुधारात्मक शूज आवश्यक असतात. या स्थितीसाठी बहुतेकदा शस्त्रक्रिया आवश्यक नसते.
3. जन्मजात अनुलंब तालस । Congenital Vertical Talus
जन्मजात वर्टिकल टॅलस हा लहान मुलांमधील फ्लॅटफूट प्रकाराचा असामान्य प्रकार आहे. हे गुणसूत्र किंवा जन्मजात विकृतींशी संबंधित आहे. जन्मजात उभ्या टॅलससह बाळाच्या पायाचे स्वरूप हलत्या खुर्चीच्या वळणदार पायासारखे दिसते.
काय करता येईल?
उभ्या टॅलसवर उपचार करण्यासाठी, क्लबफूट प्रमाणेच उपचार करणे आवश्यक आहे, ज्यामध्ये कास्ट, स्ट्रेचिंग व्यायाम आणि आवश्यक असल्यास, शस्त्रक्रिया देखील समाविष्ट आहे.
4. पॉलीडॅक्टीली (Polydactyly)
ही अशी स्थिती आहे जिथे तुमच्या बाळाला अतिरिक्त पायाची बोटे असतात परंतु ती सामान्य आहे. सुमारे 1000 पैकी 1 बाळ या स्थितीसह जन्माला येते आणि हे शून्य कौटुंबिक इतिहास असलेल्या लोकांना देखील होऊ शकते
काय करता येईल?
पॉलीडॅक्टिलीचे उपचार अतिरिक्त पायाचे बोट/पाय कसे आणि कुठे जोडले जातात यावर अवलंबून असतात. जर हाड नसेल आणि पायाचे बोट खराब झाले असेल तर तुम्ही रक्त प्रवाह थांबवण्यासाठी क्लिप लावू शकता. ज्या पायाची बोटं चांगली तयार होतात त्या पायाचे अधिक चे बोट शस्त्रक्रियेने काढून टाकली जाऊ शकतात परंतु बाळ सुमारे एक वर्षाचे झाले कि ,आणि तो/तिने चालायला सुरुवात करण्यापूर्वी.
5. जन्मजात कुरळे बोटे
जेव्हा बाळाच्या पायाची बोटे असामान्यपणे फिरतात तेव्हा कुरळे होतात. पायाचे बोट देखील वाकलेल्या स्थितीत राहते, परंतु मुख्य विकृती म्हणजे मलरोटेशन. हे सामान्यतः दोन्ही पायांमध्ये उद्भवते आणि यापैकी 25% प्रकरणे स्वतःच सोडवतात.
काय करता येईल?
कुरळे बोटाच्या विकृतीच्या उपचारामध्ये रोटेशनला कारणीभूत असलेल्या कोणत्याही तणावापासून मुक्त होण्यासाठी पायाच्या तळाशी असलेला कंडरा कापला जातो. परंतु तुमचे मूल 6 वर्षांचे होईपर्यंत प्रतीक्षा करणे चांगले आहे, जेणेकरुन नेहमीप्रमाणेच ते स्वतःहून निघून जाऊ शकते.
6. आच्छादित बोटे (Overlapping Toes)
जेव्हा बाळाच्या बोटांचा पाचवा बोट चौथ्या बोटाच्या उजवीकडे ओलांडला जातो तेव्हा आच्छादित बोटे उद्भवू शकतात. हे विविध अंशांमध्ये होऊ शकते आणि बहुतेक बाळांना त्रासदायक नसते.
काय करता येईल?
जर ते मुलांना दुखत असेल, तर पायाच्या आच्छादनामुळे पादत्राणांमध्ये अडचणी येऊ शकतात आणि काही वेदना देखील होऊ शकतात. विकृती सुधारण्यासाठी शस्त्रक्रियेची आवश्यकता असू शकते.
जर तुम्हाला विकृतीची लक्षणे लवकर दिसली तर तुम्ही बाळाच्या पायांची योग्य काळजी घेऊ शकता. कोणत्याही प्रकारची शस्त्रक्रिया करण्याआधी काही डॉक्टरांची मते जाणून घेणे नेहमीच योग्य असते.
बाळाच्या पायांबद्दल मनोरंजक तथ्ये येथे बाळाच्या पायांबद्दल काही मनोरंजक तथ्ये आहेत – Interesting Facts About Baby Feet In Marathi
1. कमान नाही (No Arch)
बाळाच्या पायाला कमान नाही. त्याऐवजी त्यांच्या पायाच्या मध्यभागी चरबीचा एक घन पॅड असतो. चरबी वेळेत अदृश्य होते आणि बाळाचा कमान आकार देखील दृश्यमान होतो. बाळाचे पहिले वर्ष सपाट पाय असतात .
2. जन्माच्या वेळी लवचिक
पायाची बहुतेक हाडे लवचिक असतात, अगदी जन्माच्या वेळीही. बाळाचे पाय जसजसे वाढतात तसतसे आकार घेतात आणि ते काही काळ लवचिक राहत नाहीत. पायाची हाडे सुद्धा नीट तयार होत नाहीत, ती 8 वर्षांची होईपर्यंत.
3. शूजची गरज नाही
लहान मुलांना शूज घालण्याची गरज नाही. लहान मुलांसाठी, अनवाणी पाय हा सर्वोत्तम पर्याय आहे. बाळाचा पाय फिरतो आणि वाढतो आणि या वयात, शूज फक्त वाढ आणि हालचाल रोखण्यासाठी काम करतात. जर ते सरळ चालत असतील तर त्यांच्यासाठी शूजचा त्रास करू नका. Is walker good for your baby?
4. जेव्हा स्नायू विकसित होतात तेव्हा चालणे सुरू होते
पायांचे स्नायू तयार झाल्यावर चालण्याची प्रक्रिया सुरू होते, म्हणूनच वेगवेगळ्या वयोगटातील मुले सुरू होतात. पायाचे स्नायू तयार होईपर्यंत, बाळाला चालणे सुरक्षित नसते.
5. लहान मुलांच्या पायांना व्यायामाची आवश्यकता असते
बाळाच्या पायालाही व्यायामाची गरज असते. बाळाला त्यांच्या पाठीवर झोपताना त्यांचे पाय फिरले पाहिजेत. तुम्ही त्यांची स्थिती अनेकदा बदलू शकता त्यामुळे ते काही स्नायूंपेक्षा जास्त व्यायाम करतात.
6. डॉक्टर तुमच्या बाळाची बोटे मोजतात
पॉलीडॅक्टिलीची स्थिती म्हणजे 10 पेक्षा जास्त बोटे आहेत. हे तुम्हाला वाटते त्यापेक्षा अधिक सामान्य आहे परंतु ते योग्य शस्त्रक्रियेने दुरुस्त केले जाऊ शकते.
7. जाळीदार बोटे
काही बाळांचा जन्म पायाच्या जाळीने होऊ शकतो, परंतु हे लक्षात येऊ शकत नाही आणि शारीरिकदृष्ट्या कोणतीही समस्या उद्भवत नाही.
8. क्लबफूट
प्रत्येक 1000 जन्मामुळे क्लबफूटची घटना घडू शकते. जरी हे एक लोकप्रिय स्थितीसारखे वाटत असले तरी, त्यावर सहज उपचार केले जाऊ शकतात.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न । FAQs In Marathi
1. बाळांच्या पायात काय घालावे? What Should Babies Wear on Their Feet In Marathi
आपण आपल्या लहान मुलाला गोंडस लहान शूज घालण्याच्या मोहाचा प्रतिकार केला पाहिजे कारण ते प्रतिबंधात्मक असू शकते. गैर-प्रतिबंधित मोजे आणि घरी विणलेले शूज त्यातल्या त्यात वापरलेले योग्य . ते चालायला शिकत असतानाही, केवळ फरशीवर घसरू नये किंवा बाहेरीलअस्वच्छतेपासून संरक्षणासाठी आवश्यक असलेले शूज वापरा. त्यांना घरी अनवाणी चालायला द्या कारण यामुळे पायाची बोटे जमिनीवर व्यवस्थित पकड धरू शकतात आणि एकूणच चांगले संतुलन ठेवू शकतात.
2. लहान मुले त्यांचे पाय हवेत का ठेवतात? Why Do Babies Put Their Feet in the Air In Marathi
लहान मुले वस्तू उचलण्यासाठी त्यांच्या अंगठ्याचा आणि बोटांचा वापर करतात आणि सहजतेने त्यांना प्रथम सापडलेल्या वस्तू म्हणजे त्यांचे स्वतःचे पाय. या वयात, ते वस्तू तोंडात टाकून ते अनुभवण्याचा प्रयत्न करतात आणि म्हणूनच त्यांचे पाय देखील हवेत असतात कारण त्यांना त्यांच्या शरीराचे हे भाग सहज सापडतात जे त्यांना नवीन वाटू शकतात.
3. माझ्या बाळाचे पाय थंड असल्यास याचा काय अर्थ होतो?
तुमच्या बाळाचे पाय थंड असल्यास काळजी करण्याचे कारण नाही कारण हे केवळ अपरिपक्व आणि विकसित होणारी रोगप्रतिकारक शक्ती आणि रक्ताभिसरण प्रणालीचे लक्षण आहे. एकदा बाळ थोडे मोठे झाले की, रक्त चांगले फिरू शकते आणि त्यांचे पाय उबदार राहतील याची खात्री करा.
4. माझ्या बाळाच्या पायांना खूप घाम येत असल्यास मी काळजी करावी का?
खरंच नाही. काही बाळांना इतरांपेक्षा जास्त घाम येऊ शकतो जसे त्यांच्या पाय आणि हातांमध्ये आहे. त्यांचे हातपाय चिकट आणि थंड वाटतात कारण घामाचे थोडे मणी स्वतःला सादर करू शकतात. जसजसे ते प्रौढ होतात तसतसे ते त्यांचे तापमान नियमन नियंत्रित करू शकतात आणि हे कमी वेळा होऊ शकते.
अशा प्रकारे, आपल्या बाळाला त्यांचे पाय शोधण्याच्या या टप्प्याचा आनंद घ्यावा. एकदा तुम्हाला विकासात्मक काळजी आणि अशाच प्रकारच्या पायाच्या समस्या समजल्या की, तुम्ही नमुने ओळखू शकाल आणि लहान मुलासाठी योग्य समायोजन करू शकाल.
How To Boost Kids Immunity In Rainy Season In Marathi
