Symptoms of brain tumor in marathi In 2024 | ब्रेन ट्यूमर ची लक्षणे

symptoms of brain tumor in Marathi,Brain tumor information in Marathi ,ब्रेन ट्यूमर ची लक्षणे,ब्रेन ट्यूमरची माहिती, , Brain tumor meaning in Marathi, brain tumor Mhanje kay,symptoms of brain cancer in marathi,brain cancer symptoms in Marathi, brain tumor symptoms Marathi,brain tumor Marathi Mahiti,मेंदू विकार लक्षणे

ब्रेन ट्यूमर म्हणजे काय: | What is brain tumor in Marathi 2024

ब्रेन ट्यूमर म्हणजे तुमच्या मेंदूतील असामान्य पेशींची वाढ होणे.

ब्रेन ट्यूमरचे अनेक प्रकार अस्तित्वात आहेत. काही ट्यूमर कॅन्सर नसलेल्या (सौम्य) असतात म्हणजेच यामध्ये थोडा धोका कमी असतो तर काहींमध्ये  मेंदूच्या गाठी या कॅन्सरच्या (घातक) असतात. ब्रेन ट्यूमर तुमच्या मेंदूमध्ये सुरू होतो. (प्राथमिक ब्रेन ट्यूमर), किंवा कर्करोग तुमच्या शरीराच्या इतर भागांमध्ये सुरू होऊ शकतो आणि दुय्यम (मेटास्टॅटिक) ब्रेन ट्यूमर म्हणून तुमच्या मेंदूमध्ये पसरू शकतो.ट्यूमर कुठे आहे यावरून हे ठरते की ते तुमच्या मज्जासंस्थेच्या कार्यावर कसा परिणाम करेल.

ब्रेन ट्यूमर ची लक्षणे (Symptoms of brain tumor in marathi)

ब्रेन ट्यूमरचे  साईन्स आणि लक्षणे मोठ्या प्रमाणात बदलतात आणि ते ब्रेन ट्यूमरचा आकार, स्थान आणि वाढीच्या दरावर अवलंबून असतात.

• डोकेदुखी सुरु होते किंवा जर अगोदरपासून डोकेदुखी असेल तर तिच्यामध्ये बदल होतो(New onset or change in pattern of headaches)
• वारंवार डोकेदुखी सुरु होते आणि कालांतराने ती अधिक तीव्र होऊ लागते(Headaches that gradually become more frequent and more severe)
• उलटी आणि मळमळ होणे(nausea or vomiting)
• दृष्टी समस्या, जसे की अंधुक दृष्टी, दुहेरी दृष्टी किंवा दृष्टी कमी होणे यासारखे प्रॉब्लेम्स सुरु होतात(Vision problems, such as blurred vision, double vision or loss of peripheral vision)
• हात किंवा पाय यामध्ये संवेदना किंवा हालचाल हळूहळू कमी होणे(Gradual loss of sensation or movement in an arm or a leg)
• बऱ्याच वेळा स्वतःचा तोल सांभाळता न येणे(Difficulty with balance)
• बोलण्यास अडचणी येणे(Speech difficulties)
• खूप थकवा  वाटणे(Feeling very tired)
• दैनंदिन व्यवहारात गोंधळ उडणे(Confusion in everyday matters)
• निर्णय घेण्यात अडचणी येणे(Difficulty making decisions)
• साध्या आदेशांचे पालन करता न येणे(Inability to follow simple commands)
• व्यक्तिमत्व किंवा वागणूक बदलणे (Personality or behavior changes)
• दौरे पडणे Seizures, especially in someone who doesn’t have a history of seizures
• ऐकायला कमी येणे(Hearing problems)

Brain tumor information in Marathi:

दरवर्षी जगभरात ८ जूनला वर्ल्ड ब्रेन ट्यूमर डे (World Brain Tumor Day)  साजरा केला जातो.

ब्रेन ट्यूमर का होतो?(Why does a brain tumor occur?)

१) मेंदूमध्ये सुरु होणारा ब्रेन ट्यूमर(Brain tumor that starts in the brain) :

यामध्ये प्राथमिक मेंदूतील गाठी मेंदूमध्ये किंवा त्याच्या जवळच्या ऊतींमध्ये उद्भवतात, जसे की मेंदूला झाकणाऱ्या पडद्यामध्ये (मेनिंग्ज), क्रॅनियल नसा, पिट्यूटरी ग्रंथी किंवा पाइनल ग्रंथी.

जेव्हा सामान्य पेशी त्यांच्या डीएनएमध्ये बदल (म्युटेशन) विकसित करतात तेव्हा प्राथमिक मेंदूच्या गाठी सुरू होतात. सेलच्या डीएनएमध्ये सूचना असतात ज्या सेलला काय करावे हे सांगतात.

 प्राथमिक प्रकारचे अनेक ब्रेन ट्यूमर अस्तित्वात आहेत. प्रत्येकाला त्याचे नाव समाविष्ट असलेल्या पेशींच्या प्रकारावरून मिळते.

उदाहरणार्थ :

• ग्लिओमास(Gliomas)-हे ट्यूमर मेंदू किंवा पाठीच्या कण्यामध्ये सुरू होतात आणि त्यात अॅस्ट्रोसाइटोमास(astrocytomas), एपेन्डीमोमास (ependymomas),ग्लिओब्लास्टोमास(glioblastomas), ऑलिगोएस्ट्रोसाइटोमास oligoastrocytomasआणि ऑलिगोडेंड्रोग्लिओमास oligodendrogliomasयांचा समावेश होतो.
• मेनिन्जिओमा(Meningiomas)- मेनिन्जिओमा हा एक ट्यूमर आहे जो मेंदू आणि पाठीचा कणा (मेनिन्जेस) भोवती असलेल्या पडद्यापासून उद्भवतो. बहुतेक मेनिन्जिओमा कर्करोग नसलेले असतात.
• ध्वनिक न्यूरोमास (श्वानोमास)Acoustic neuromas (schwannomas)-हे सौम्य ट्यूमर आहेत जे मज्जातंतूंवर विकसित होतात जे तुमच्या आतील कानापासून तुमच्या मेंदूकडे जाणारे संतुलन आणि श्रवण नियंत्रित करतात.
• पिट्यूटरी एडेनोमा(Pituitary adenomas)-हे ट्यूमर आहेत जे मेंदूच्या पायथ्याशी असलेल्या पिट्यूटरी ग्रंथीमध्ये विकसित होतात. हे ट्यूमर संपूर्ण शरीरावर परिणामांसह पिट्यूटरी हार्मोन्सवर परिणाम करू शकतात.
• मेडुलोब्लास्टोमास(Medulloblastomas)-हा कॅन्सरग्रस्त ब्रेन ट्यूमर सामान्यतः मुलांमध्ये जास्त प्रमाणात आढळतो तसेच तो कोणत्याही वयात सुरु होऊ शकतो . मेडुलोब्लास्टोमा मेंदूच्या मागच्या खालच्या भागात सुरू होतो आणि पाठीच्या द्रवातून पसरतो.
• जंतू पेशी ट्यूमर(Germ cell tumors)-जर्म सेल ट्यूमर बालपणात विकसित होऊ शकतात जेथे अंडकोष किंवा अंडाशय तयार होतील. परंतु कधीकधी जर्म सेल ट्यूमर शरीराच्या इतर भागांवर परिणाम करतात, जसे की मेंदू.
• क्रॅनिओफॅरिन्जिओमा(Craniopharyngiomas)-या दुर्मिळ गाठी मेंदूच्या पिट्यूटरी ग्रंथीजवळ सुरू होतात, ज्यामुळे शरीरातील अनेक कार्ये नियंत्रित करणारे हार्मोन्स स्राव होतात. क्रॅनीओफॅरिंजिओमा हळूहळू वाढतो, तो पिट्यूटरी ग्रंथी आणि मेंदूजवळील इतर संरचनांवर परिणाम करू शकतो.

२) कॅन्सर जो इतरत्र सुरू होतो आणि मेंदूपर्यंत पसरतो(Cancer that starts elsewhere and spreads to the brain):

 मेटास्टॅटिक ब्रेन ट्यूमर हे असे ट्यूमर आहेत जे कर्करोगामुळे उद्भवतात ,जे तुमच्या शरीरात इतरत्र सुरू होतात आणि नंतर तुमच्या मेंदूमध्ये पसरतात

 ब्रेन ट्यूमर बऱ्याचदा  कॅन्सरचा  इतिहास असलेल्या लोकांमध्ये आढळतात. क्वचितच, मेटास्टॅटिक ब्रेन ट्यूमर हे तुमच्या शरीरात इतरत्र सुरू झालेल्या कर्करोगाचे पहिले लक्षण असू शकते.

कोणताही कॅन्सर मेंदूमध्ये पसरू शकतो, परंतु सामान्य प्रकारांमध्ये हे समाविष्ट आहे:

• स्तनाचा कर्करोग(Breast cancer)
• कोलन कर्करोग(Colon cancer)
• मूत्रपिंडाचा कर्करोग(Kidney cancer)
• फुफ्फुसाचा कर्करोग(Lung cancer)
• मेलेनोमा(Melanoma)

Risk factors

प्राथमिक ब्रेन ट्यूमर असलेल्या बहुतेक लोकांमध्ये, ट्यूमरचे कारण स्पष्ट नसते. परंतु डॉक्टरांनी काही घटक ओळखले आहेत जे तुमच्या ब्रेन ट्यूमरचा धोका वाढवू शकतात.

• रेडिएशनचे प्रदर्शन(Exposure to radiation)-आयोनायझिंग रेडिएशन नावाच्या रेडिएशनच्या संपर्कात आलेल्या लोकांना ब्रेन ट्यूमरचा धोका वाढतो. आयनीकरण किरणोत्सर्गाच्या उदाहरणांमध्ये कर्करोगाच्या उपचारासाठी वापरल्या जाणार्‍या रेडिएशन थेरपी आणि अणुबॉम्बमुळे होणारे रेडिएशन एक्सपोजर यांचा समावेश होतो.
• ट्यूमरचा कौटुंबिक इतिहास(Family history of tumors)ब्रेन ट्यूमरचा एक छोटासा भाग ट्यूमरचा कौटुंबिक इतिहास किंवा अनुवांशिक सिंड्रोमचा कौटुंबिक इतिहास असलेल्या लोकांमध्ये आढळतो ज्यामुळे ट्यूमरचा धोका वाढतो.

ट्यूमरच्या ट्रीटमेंटसाठी डॉक्टर काय करतात? | What do doctors do for the treatment of tumors in Marathi?

ट्यूमरवर उपचार करण्यासाठी डॉक्टर विविध उपचार पद्धती वापरतात. ट्यूमरचा आकार, प्रकार, वाढीचा दर, मेंदूचे स्थान आणि तुमचे सामान्य आरोग्य यावर उपचार अवलंबून असतात. उपचार पर्यायांमध्ये शस्त्रक्रिया, रेडिएशन थेरपी, केमोथेरपी, लक्ष्यित जैविक घटक किंवा त्यांचे संयोजन यांचा समावेश होतो. शस्त्रक्रिया (सुरक्षित असल्यास) ही सामान्यतः उपचारांची पहिली शिफारस असते. यामुळे मेंदूतील दाब झपाट्याने कमी होईल.

तुमचा ट्यूमर रेडिओसेन्सिटिव्ह असल्यास, तुमचे डॉक्टर रेडिएशन थेरपी लिहून देऊ शकतात. पारंपारिक रेडिएशन थेरपी कर्करोगाच्या पेशी नष्ट करण्यासाठी आणि मेंदूतील ट्यूमर संकुचित करण्यासाठी ट्यूमरवरील एक्स-रे, गॅमा किरण किंवा प्रोटॉनच्या बाह्य किरणांचे उद्दीष्ट करते. रुग्णांवर सहसा काही आठवड्यांच्या कालावधीत उपचार केले जातात. तुमच्याकडे एकाधिक ट्यूमर किंवा ट्यूमर असल्यास तुमचे डॉक्टर संपूर्ण ब्रेन रेडिएशन थेरपी वापरू शकतात ज्यांना सहजपणे लक्ष्य केले जाऊ शकत नाही.

1) शस्त्रक्रिया | Brain Tumor Operation in Marathi

जर ट्यूमरचे ऑपरेशन करणे शक्य असेल, तर तुमचे सर्जन मेंदूतील ट्यूमर सुरक्षितपणे काढू शकतात.

काही ट्यूमर लहान असतात आणि आसपासच्या मेंदूच्या ऊतींपासून वेगळे करणे सोपे असते, ज्यामुळे ऑपरेशन करून ट्यूमर काढणे शक्य होते ,तर काही  ट्यूमर आसपासच्या ऊतींपासून वेगळे केले जाऊ शकत नाहीत किंवा ते तुमच्या मेंदूतील संवेदनशील भागांजवळ असतात, ज्यामुळे शस्त्रक्रिया करणे  धोकादायक होते . या परिस्थितींमध्ये, तुमचे डॉक्टर ट्यूमर जितके सुरक्षित असेल तितके काढून टाकतात.

ट्यूमरचा काही भाग काढून टाकल्याने तुमची चिन्हे(signs) आणि लक्षणे(symptoms) कमी होण्यास मदत होऊ शकते. ट्यूमरची सर्जरी करताना काही धोके सुद्धा उद्भवू शकतात. ही जोखीम मेंदूच्या त्या भागावर अवलंबून असते जिथे तुमचा ट्यूमर आहे. उदाहरणार्थ, तुमच्या डोळ्यांना जोडणार्‍या नसाजवळील गाठीवर शस्त्रक्रिया केल्यास दृष्टी कमी होण्याचा धोका असू शकतो. 

2) रेडिएशन थेरपी | Radiation Therapy in Marathi

रेडिएशन थेरपीमध्ये  ट्यूमर पेशींना मारण्यासाठी high-energy beams जसे की एक्स-रे किंवा प्रोटॉन वापरले जातात. रेडिएशन थेरपी तुमच्या शरीराच्या बाहेर असलेल्या मशीनमधून येऊ शकते किंवा फार क्वचितच, रेडिएशन तुमच्या शरीरात तुमच्या मेंदूच्या गाठीजवळ ठेवता येते.

External beam radiation फक्त तुमच्या मेंदूच्या त्या भागावर लक्ष केंद्रित करू शकते जिथे ट्यूमर आहे किंवा ते तुमच्या संपूर्ण मेंदूवर लागू केले जाऊ शकते. संपूर्ण मेंदूचे रेडिएशन बहुतेकदा कर्करोगाच्या उपचारांसाठी वापरले जाते जे शरीराच्या इतर भागातून मेंदूमध्ये पसरते आणि मेंदूमध्ये अनेक ट्यूमर तयार होतात .

रेडिएशन थेरपीचे दुष्परिणाम तुम्हाला प्राप्त होणाऱ्या रेडिएशनच्या प्रकारावर आणि डोसवर अवलंबून असतात. किरणोत्सर्गाच्या दरम्यान किंवा लगेचच होणारे सामान्य दुष्परिणाम म्हणजे थकवा जाणवणे , डोकेदुखी होणे , स्मरणशक्ती कमी होणे, टाळूची जळजळ आणि केस गळणे हे असतात.

3) रेडिओसर्जरी | Radiosurgery in Marathi

स्टिरिओटॅक्टिक रेडिओसर्जरी(Stereotactic radiosurgery) हा पारंपरिक अर्थाने शस्त्रक्रियेचा प्रकार नाही. या रेडिओसर्जरीमध्ये किरणोत्सर्गाच्या अनेक किरणांचा वापर करून रेडिएशन उपचाराचा एक अत्यंत केंद्रित प्रकार खूप लहान भागात ट्यूमर पेशी मारण्यासाठी केला  जातो. किरणोत्सर्गाचा प्रत्येक किरण शक्तिशाली नसतो, परंतु ज्या ठिकाणी सर्व किरण एकत्र येतात  ब्रेन ट्यूमरमध्ये ट्यूमर पेशींना मारण्यासाठी रेडिएशनचा खूप मोठा डोस प्राप्त होतो.

रेडिओसर्जरी ही एकाच दिवसात केली जाते आणि सहसा तुम्ही त्याच दिवशी घरी जाऊ शकता.

4) केमोथेरपी | Chemotherapy in Marathi

केमोथेरपीमध्ये  ट्यूमर पेशींना मारण्यासाठी औषधे वापरले जाते . केमोथेरपीची औषधे गोळीच्या स्वरूपात घेतली जाऊ शकतात किंवा शिरामध्ये इंजेक्शनच्या स्वरूपात  दिली जाऊ शकतात. मेंदूच्या ट्यूमरवर उपचार करण्यासाठी केमोथेरपी औषध बहुतेक वेळा वापरले जाते ते टेमोझोलोमाइड (टेमोडार) आहे. कर्करोगाच्या प्रकारानुसार इतर केमोथेरपी औषधांची शिफारस केली जाऊ शकते.

केमोथेरपीचे दुष्परिणाम तुम्हाला मिळालेल्या औषधांच्या प्रकारावर आणि डोसवर अवलंबून असतात. केमोथेरपीमुळे मळमळ, उलट्या आणि केस गळणे होऊ शकते.

तुमच्या मेंदूतील ट्यूमर पेशींच्या चाचण्या तुमच्यासाठी केमोथेरपी उपयुक्त आहे  की नाही हे ठरवतात. केमोथेरपी करणे योग्य आहे की नाही हे ब्रेन ट्युमरचा कोणता प्रकार आहे यावरून ठरते.

5) Targeted drug therapy–

Targeted drug treatments  मध्ये कॅन्सर सेल्स मध्ये काय विकृती आहे यावर लक्ष केंद्रित केले जाते. Targeted therapy drugs  हे फक्त काही प्रकारच्या ट्यूमर मध्येच करता येते.ही थेरपी करण्यापूर्वी पहिल्यांदा डॉक्टर हे तपासून पाहतात की ही तुमच्या ट्युमर साठी योग्य आहे कि नाही.  

6) Rehabilitation after treatment(उपचारानंतर पुनर्वसन)

ट्युमर हे ब्रेन च्या काही भागांमध्ये डेव्हलप होतात जे motor skills, speech(भाषण), vision(दृष्टी) and thinking(विचार) या सर्व गोष्टी कंट्रोल करतात.

• Physical therapy तुम्हाला हरवलेली मोटर स्किल्स किंवा स्नायूंची ताकद परत मिळविण्यास  मदत करते.
• Occupational therapy तुम्हाला दैनंदिन कामे करण्यास मदत करते.
• Speech therapy जर तुम्हाला बोलण्यास अडचण येत असेल तर Speech therapy मदत करते.
• Tutoring for school-age children(शालेय वयाच्या मुलांसाठी शिकवणी)-ट्यूमरनंतर मुलांना त्यांच्या स्मरणशक्ती आणि विचारसरणीतील बदलांचा सामना करण्यास मदत करण्यासाठी हे मदत करते.

जरी तुमच्या कुटुंबात झाला असेल कुणाला आजार ब्रेन ट्यूमर सारखा गंभीर

तरीदेखील करावेच लागेल मन घट्ट आणि रहावे लागेल थोडे खंबीर

डॉक्टर करतील योग्य ती ट्रीटमेंट आणि उपचार

पेशंटही देऊ लागेल मग हळूहळू प्रतिसाद

करा देवाचाही धावा आणि करा थोडीशी देवाची भक्ती

कठीण प्रसंगाला सामोरे जाण्यासाठी देवच देईल मग शक्ती

तर आज मी तुम्हाला Symptoms of brain tumor in marathi(ब्रेन ट्यूमर म्हणजे काय?) या विषयावर थोडक्यात माहिती सांगितली. मला खात्री आहे की या माहितीचा तुम्हाला नक्की फायदा होईल. ही माहिती मी माझ्या रिसर्च द्वारे दिली आहे तरी तुम्ही कोणतीही ट्रीटमेंट करतांना एकदा खात्री करून घ्यावी. जर तुम्हाला याविषयी काही शंका (doubts) असतील तर Comment Box मध्ये लिहा. मी तुमच्या प्रश्नांची(Questions) उत्तरे (Answers) देण्याचा नक्की प्रयत्न करेन.

ब्रेन ट्यूमर चे हे 10 समज गैरसमज !

अधिक वाचा:

• ब्रेस्ट पंप म्हणजे काय?ब्रेस्टपम्पचे फायदे आणि तोटे काय आहेत?|Brest Pump Inf ormation In Marathi